Σύμφωνα με την με αριθμό Πρωτ. ΔΕΑΦ Α 1160573 ΕΞ 2015/14.12.2015 και θέμα «Χρόνος απόκτησης των κερδών (μερισμάτων) των προσωπικών, κ.λπ. εταιρειών που τηρούν διπλογραφικά βιβλία», ορίζεται ότι:
«1. Σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 4 του άρθρου 8 του N. 4172/2013 , οι οποίες εφαρμόζονται για τα εισοδήματα που αποκτώνται σε φορολογικά έτη που αρχίζουν από την 1η Ιανουαρίου 2014 και μετά, χρόνος κτήσης του εισοδήματος θεωρείται ο χρόνος που ο δικαιούχος απέκτησε το δικαίωμα είσπραξής ατου.
2. Με την ΠΟΛ. 1223/8.10.2015 εγκύκλιό μας, με την οποία κοινοποιήθηκαν οι διατάξεις του άρθρου 8 του N. 4172/2013 , διευκρινίστηκε, μεταξύ άλλων, ότι όσον αφορά στις ομόρρυθμες και ετερόρρυθμες εταιρείες, τις κοινωνίες αστικού δικαίου που ασκούν επιχείρηση ή επάγγελμα, τις αστικές κερδοσκοπικές εταιρείες, τις συμμετοχικές ή αφανείς εταιρείες, καθώς και τις κοινοπραξίες, που τηρούν διπλογραφικά βιβλία, χρόνος απόκτησης του δικαιώματος είσπραξης των διανεμόμενων κερδών (μερισμάτων), όπως αυτά προκύπτουν από τις σχετικές εγγραφές στα τηρούμενα βιβλία, θεωρείται η τελευταία ημέρα του επόμενου μήνα από την καταληκτική ημερομηνία υποβολής της εμπρόθεσμης δήλωσης φορολογίας εισοδήματός τους…
3. Περαιτέρω, με τις διατάξεις του άρθρου 2 της ΠΟΛ. 1011/2.1.2014 απόφασης του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων ορίζεται ότι ως «προκαταβολή της υποκείμενης σε παρακράτηση πληρωμής» νοείται και η πίστωση των δικαιούχων με τα εισοδήματα, μεταξύ άλλων, της περίπτωσης α΄ (μερίσματα) της παραγράφου 1 του άρθρου 62 του N. 4172/2013 , και ειδικά για τις προσωπικές εταιρείες που τηρούν διπλογραφικά βιβλία, η καταβολή της υποκείμενης σε παρακράτηση πληρωμής θεωρείται ότι έχει διενεργηθεί σε κάθε περίπτωση μέσα σε ένα μήνα από την καταληκτική ημερομηνία υποβολής της δήλωσης φόρου εισοδήματος, ενώ με τις διατάξεις της παρ. 7 του άρθρου 64 του N. 4172/2013 ορίζεται ότι ο φόρος που παρακρατείται αποδίδεται το αργότερο μέχρι το τέλος του δεύτερου μήνα από την ημερομηνία καταβολής της υποκείμενης σε παρακράτηση πληρωμής…
5. Με τις διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 6 του N. 4308/2014 (Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα), αναφορικά με τον χρόνο ενημέρωσης λογιστικών αρχείων, η κατάρτιση των χρηματοοικονομικών καταστάσεων της περιόδου ολοκληρώνεται στο συντομότερο χρόνο από: α) έξι μήνες από τη λήξη της περιόδου ή β) το χρονικό όριο που επιτρέπει την εκπλήρωση των υποχρεώσεων που τίθενται από τη φορολογική ή άλλη νομοθεσία της χώρας…
8. Μετά από όλα όσα αναφέρθηκαν πιο πάνω προκύπτει ότι χρόνος απόκτησης του εισοδήματος από τα διανεμόμενα κέρδη του φορολογικού έτους 2014 ομόρρυθμης και ετερόρρυθμης εταιρείας, κοινωνίας αστικού δικαίου που ασκεί επιχείρηση ή επάγγελμα, αστικής κερδοσκοπικής εταιρείας, συμμετοχικής ή αφανούς εταιρείας, καθώς και κοινοπραξίας που τηρεί διπλογραφικά βιβλία θεωρείται η τελευταία ημέρα του επόμενου μήνα από την καταληκτική ημερομηνία υποβολής της εμπρόθεσμης δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, ήτοι η 30ή Σεπτεμβρίου 2015, και συνεπώς πρέπει να περιληφθούν στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος του φορολογικού έτους 2015…».
Σύμφωνα με την ΠΟΛ. 1042/26.1.2015 εγκύκλιο διαταγή σχετικά με τη «Φορολογική μεταχείριση του εισοδήματος από μερίσματα, τόκους και δικαιώματα μετά την έναρξη ισχύος των διατάξεων του νέου Κ.Φ.Ε. (Ν.4172/2013)», ορίζεται ότι:
«2. Ειδικότερα, με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 36 του Ν.4172/2013 ορίζεται ότι ο όρος «μερίσματα» σημαίνει το εισόδημα που προκύπτει από μετοχές, ιδρυτικούς τίτλους, ή άλλα δικαιώματα συμμετοχής σε κέρδη τα οποία δεν αποτελούν απαιτήσεις από οφειλές (χρέη), καθώς και το εισόδημα από άλλα εταιρικά δικαιώματα, στα οποία περιλαμβάνονται τα μερίδια, οι μερίδες συμπεριλαμβανομένων των προμερισμάτων και μαθηματικών αποθεματικών, οι συμμετοχές σε κέρδη προσωπικών επιχειρήσεων, οι διανομές των κερδών από κάθε είδους νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα, καθώς και κάθε άλλο συναφές διανεμόμενο ποσό.
3. Με βάση τα ανωτέρω, στην έννοια του μερίσματος εμπίπτει, μεταξύ άλλων, κάθε διανομή κερδών, ημεδαπής ή αλλοδαπής προέλευσης, που προέρχεται από εισηγμένες και μη μετοχές, από ιδρυτικούς τίτλους, από εταιρικά μερίδια ΕΠΕ ή από συμμετοχή σε προσωπικές εταιρείες, κοινοπραξίες και λοιπές νομικές οντότητες, τα προμερίσματα που διανέμουν οι ανώνυμες εταιρείες σύμφωνα με τις διατάξεις του κ.ν.2190/1920, οι προσωρινές απολήψεις κερδών των εταίρων,… (σχετ. το αριθμ. πρωτ. Δ12Α 1046040 ΕΞ 2014/14.3.2014 έγγραφό μας)…
4. Με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 40 του Ν. 4172/2013 ορίζεται, ότι τα μερίσματα που αποκτώνται από φυσικά πρόσωπα φορολογούνται με συντελεστή 10% (ήδη 5%) και με τις διατάξεις του άρθρου 61 και της περ. α΄ των παρ. 1 των άρθρων 62 και 64 του Ν.4172/2013 , ορίζεται, μεταξύ άλλων, ότι στα μερίσματα που καταβάλλουν νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες που έχουν τη φορολογική κατοικία τους στην Ελλάδα, ενεργείται παρακράτηση φόρου με συντελεστή 10% (ήδη 5%).
Η παρακράτηση φόρου ενεργείται με βάση τα οριζόμενα στην αριθ. ΠΟΛ. 1011/ 2014 Απόφαση του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων (ΦΕΚ 8Β΄/8.1.2014). Διευκρινίζεται ότι ειδικά για τις προσωπικές εταιρείες και τις νομικές οντότητες που τηρούν διπλογραφικά βιβλία και οι οποίες ενεργούν προσωρινές απολήψεις κερδών, η παρακράτηση φόρου ενεργείται κατά το χρόνο που λαμβάνει χώρα η απόληψη…».
Σύμφωνα με την απόφαση 776/2010 του Εφετείου Πειραιώς που εφάρμοσε το άρθρο 35 παρ. 2 του Ν 3190/1955: «εάν εγένετο διανομή κερδών μη πραγματικών οι λαβόντες αυτά εταίροι υποχρεούνται εις απόδοση». Η έννοια των μη πραγματικών κερδών δεν ορίζεται στο νόμο και πρέπει να οριοθετηθεί ερμηνευτικώς. Από τις διατάξεις του Ν 3190/1955 περί συντάξεως των οικονομικών καταστάσεων και τις διατάξεις του ΚΝ 2190/1920, στις οποίες αυτές παραπέμπουν, προκύπτει και η έννοια των μη πραγματικών κερδών, μεταξύ των οποίων είναι και τα κέρδη τα οποία δεν προκύπτουν από τον ισολογισμό.
Περαιτέρω, σύμφωνα με την ΠΟΛ. 1223/8.10.2015 εγκύκλιο διαταγή με θέμα «Κοινοποίηση των διατάξεων του άρθρου 8 του νέου Κ.Φ.Ε. (Ν.4172/2013)», ορίζεται επί του θέματος ότι:
«Όσον αφορά στις ομόρρυθμες και ετερόρρυθμες εταιρείες, τις κοινωνίες αστικού δικαίου που ασκούν επιχείρηση ή επάγγελμα, τις αστικές κερδοσκοπικές εταιρείες, τις συμμετοχικές ή αφανείς εταιρείες, καθώς και τις κοινοπραξίες, που τηρούν διπλογραφικά βιβλία, χρόνος απόκτησης του δικαιώματος είσπραξης των διανεμόμενων κερδών (μερισμάτων), όπως αυτά προκύπτουν από τις σχετικές εγγραφές στα τηρούμενα βιβλία, θεωρείται η τελευταία ημέρα του επόμενου μήνα από την καταληκτική ημερομηνία υποβολής της εμπρόθεσμης δήλωσης φορολογίας εισοδήματός τους. Αν έχουν διενεργηθεί προσωρινές απολήψεις κερδών ή διανομή κερδών παρελθουσών χρήσεων, χρόνος κτήσης του εισοδήματος αυτού θεωρείται ο χρόνος που λαμβάνει χώρα η απόληψη ή η διανομή αυτών (πίστωση ή καταβολή). Οδηγίες σχετικά με την παρακράτηση φόρου στις προσωρινές απολήψεις κερδών έχουν δοθεί με την ΠΟΛ.1042/2015 εγκύκλιό μας…».
Σύμφωνα με τα ανωτέρω και τα ερωτήματά σας, θεωρούμε ότι:
1. Σύμφωνα με την με αριθμό Πρωτ. ΔΕΑΦ Α 1160573 ΕΞ 2015/14.12.2015 και θέμα «Χρόνος απόκτησης των κερδών (μερισμάτων) των προσωπικών, κ.λπ. εταιρειών που τηρούν διπλογραφικά βιβλία», προκύπτει ότι χρόνος απόκτησης του εισοδήματος από τα διανεμόμενα κέρδη του φορολογικού έτους 2022 ομόρρυθμης και ετερόρρυθμης εταιρείας, κοινωνίας αστικού δικαίου που ασκεί επιχείρηση ή επάγγελμα, αστικής κερδοσκοπικής εταιρείας, συμμετοχικής ή αφανούς εταιρείας, καθώς και κοινοπραξίας που τηρεί διπλογραφικά βιβλία θεωρείται η τελευταία ημέρα του επόμενου μήνα από την καταληκτική ημερομηνία υποβολής της εμπρόθεσμης δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, ήτοι εντός του 2023 και συνεπώς πρέπει να περιληφθούν στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος του φορολογικού έτους 2023, που θα υποβληθεί από τα φυσικά πρόσωπα – εταίρους, κατά το 2024.
2. Στις προσωπικές εταιρείες με διπλογραφικά βιβλία υφίστανται προσωρινές απολήψεις κερδών. Σύμφωνα με την ΠΟΛ. 1223/8.10.2015 εγκύκλιο διαταγή, αν έχουν διενεργηθεί προσωρινές απολήψεις κερδών, χρόνος κτήσης του εισοδήματος αυτού θεωρείται ο χρόνος που λαμβάνει χώρα η απόληψη. Αν υπήρξαν προσωρινές απολήψεις επί κερδών της Ομόρρυθμης εταιρείας έως και την 31/12/2022 που αντιστοιχούν σε οριστικά κέρδη της εταιρείας, αυτά θα συμπεριληφθούν στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων φορολογικού έτους 2022 που υποβάλλεται έως και 31/7/2023 (εκτός αν υπάρξει και νέα παράταση)